مقایسه پنل ‌های VA و IPS و TN

مانیتورها فناوری ساخت متفاوتی دارند که به روش‌های مختلف بر کیفیت کلی مانیتور و زمان پاسخگویی آن تأثیر می‌گذارند. هر پنل نقاط قوت و ضعف خودش را دارد و انتخاب بهترین پنل مانیتور بیشتر از هر چیز به نوع استفاده و تجربه کاربری شما بستگی دارد. 

در این مقاله قصد داریم به مقایسه پنل ‌های VA و IPS و TN بپردازیم و بهترین پنل مانیتور برای گیم را به شما مخاطبان معرفی ‌نمائیم. برای خرید یک مانیتور خوب متناسب با نیاز خود در ابتدا باید با ویژگی های پنل های مانیتور آشنایی داشته باشید. این امکان برای شما وجود دارد که با کارشناسان مجرب ما در دفتر مرکزی داتیس صحبت نمائید و اطلاعات کاملی را در این زمینه انتخاب بهترین پنل مانیتور برای گیم دریافت نمائید.

ما امروز در این مقاله، تفاوت‌های اصلی سه نوع از رایج‌ترین پنل مانیتور را برایتان شرح می‌دهیم. پنل‌های IPS، VA و TN، سه پنل معروف و رایج هستند و ممکن است شما قبلاً نام آنها را نیز شنیده باشید. با ما همراه باشید تا جنبه‌های مختلف کیفیت تصویر و همچنین کنترل حرکت مانیتورها را بررسی کنیم و اطلاعات لازم برای تصمیم‌گیری و خرید آگاهانه را در اختیار شما قرار دهیم. 

پنل ‌های VA و IPS و TN + ویدیو

در ابتدا اجازه دهید تا بصورت ویدیویی به بررسی و مقایسه این مورد بپردازیم. در ویدیوی زیر به تکنولوژی‌های LED در مانیتورهای صنعتی می‌پردازیم. 

بررسی و مقایسه پنل‌های VA و IPS و TN 

شناسایی پنل‌های مانیتور و آشنائی با ویژگی‌های فنی هر کدام اولین قدم برای برای خرید مانیتور مناسب می‌باشد. تکنولوژی‌های مختلف پنل در نحوه چیدمان مولکول ها در داخل پنل LCDها و نحوه تغییر حالت آنها در زمان اعمال ولتاژ با هم تفاوت دارند.  نوع چیدمان و تغییرات حالت مولکول‌ها در کیفیت تصویر، زمان پاسخگویی و ویژگی‌های پنل تاثیر بسزایی دارد. تکنولوژی VA از لحاظ کارایی و توانایی بین IPS و TN طبقه بندی میشود. هر یک از این پنل‌ها مزایا و مضرات خودشان را دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

تفاوت بین VA، IPS و TN

تقریباً تمام نمایشگرها از  صفحه‌نمایش کریستال مایع  (Liquid Crystal Display) یا به‌اختصار LCD، استفاده می‌کنند. این نمایشگرها با نور پس‌زمینه LED روشن می‌شوند. پنل‌های LCD سه نوع اصلی دارند. 

• In-Plane Switching) IPS) یا سوئیچینگ در صفحه
• Twisted Nematic) TN) یا رشته‌ای تابیده
• Vertical Alignment) VA) یا چیدمان عمودی

طرز کار کلی هر سه مانیتور تقریباً یکسان است. مولکول‌های کریستال مایع در واکنش به بار الکتریکی، میزان نور عبوری و شیوه رسیدن آن به هر یک از سه پیکسل رنگ را کنترل می‌کنند.  در این مقاله ما چند جنبه از عملکرد هر یک از پنل‌ها، از جمله کیفیت تصویر و کنترل حرکت را مقایسه خواهیم کرد. 

تعریف کلی انواع پنل‌ها

مانیتور IPS چیست؟

IPS  یا مانیتورهای سوئیچینگ در صفحه، در مقایسه با دو نوع پنل دیگر، مولکول‌های کریستالی از جهت‌گیری متفاوتی استفاده می‌کنند. مولکول‌های کریستال‌های IPS موازی با شیشه مانیتور قرار می‌گیرند و برای عبور نور از خود، مانند شاتر دوربین زیرلایه صفحه مانیتور می‌چرخند. امروزه پنل‌های IPS پراستفاده‌ترین پنل در مانیتورها هستند.

مانیتور پنل VA چیست؟

مولکول‌های کریستالی در مانیتورهای  پنل VA یا تراز عمودی، برای عبور نور کج می‌شوند. گرچه که این پنل‌ها به‌اندازه پنل‌های  IPS رایج نیستند اما هنوز هم یکی از عمده‌ترین انتخاب‌های کاربران هستند. این پنل‌ها به‌خصوص در تلویزیون‌ها به کار برده می‌شوند.  

مانیتور TN  چیست؟

مانیتور پنل TN یا رشته‌ای تابیده، از اولین فناوری‌های LCD در بازار بودند. مولکول‌های کریستال‌های این پنل‌ها بین دو فیلتر پلاریزه قرار گرفته‌اند. با اعمال جریان الکتریکی، کریستال‌ها می‌پیچند و اجازه عبور به نور می‌دهند. پنل‌های TN قیمت اقتصادی دارند اما کمی قدیمی هستند و دیگر خیلی رایج نیستند.

پس تفاوت پنل‌ها کجاست؟

خیلی سخت است که بتوان برای همه یک نسخه پیچید و یک پنل خاص را به همه پیشنهاد داد. این پنل‌ها هرکدام یک یا چند ویژگی خاص دارند و به جز آن تقریباً در همه جزئیات یکسان هستند. ویژگی‌های موردبحث ما، ویژگی‌های اضافی یا نوع طراحی بیرونی مانیتورها نیست. چراکه ویژگی‌های طراحی بیرونی هر مانیتور نسبت به شرکت تولید کنند و بازار هدف متنوع و متفاوت است. از طرفی باید توجه داشته باشید که هر یک از این پنل‌ها، مدل‌های رده‌بالا و رده پایین دارند و در هر مدل عملکرد متفاوتی را ارائه می‌دهند. 

کیفیت مسئله مهمی است | بهترین پنل مانیتور

مانیتورهای امروزی در مقایسه با انواع اولیه و حتی انواع یک یا دو دهه پیش، کیفیت بسیار مطلوبی ارائه می‌کنند. اما بسته به نوع LCD استفاده شده، تفاوت‌های زیادی با هم دارند. مهم‌ترین تفاوت پنل‌های LCD در نسبت کنتراست و زاویه دید آنها و تفاوت‌های کوچکی چون کلیت کیفیت تصویر است. اما تفاوت‌های دیگری هم دارند. 

کنتراست

پنل‌های VA در مسئله کنتراست، مزیت قابل‌توجهی داند. پنل‌ TN بدترین کنتراست را ارائه می‌دهند. یعنی کنتراستی در محدوده 600:1 - 1200:1. کنتراست پنل‌های IPS کمی بهتر است و در محدود 700:1 تا 1500:1 قرار دارد اما کنتراست این پنل‌ها نیز به‌پای پنل‌های VA نمی‌رسد. بیشتر مانیتورهای پنل VA کنتراستی بالاتر از 2500:1 دارند و برخی دیگر تا 5000:1 تا 6000:1 نیز می‌رسند. جدیدترین انواع مانیتورهای VA حتی از کاهش نور جهت بالابردن کنتراست بهره می‌برند. (یا جهت بالابردن کنتراست در محیط‌های کم‌نور، سفارشی شده‌اند)

مانیتورهای پنل IPS نسبت به مانیتورهای VA، در محیط کم‌نور، رنگ مشکی کم‌عمق‌تری ارائه می‌کنند. این مسئله به این معنا است که اگر اغلب اوقات از مانیتور خود در محیط‌های کم‌نور استفاده می‌کنید، پنل‌ VA به علت  توانایی ایجاد سیاهی عمیق در محیط‌های تاریک، انتخاب بهتری هستند. اما اگر در محیط کم‌نور یا تاریک نیستید، تفاوت چندانی بین رنگ مشکی این دو پنل مشاهده نخواهید کرد. به‌خصوص که پوشش‌های ضد تابش نور اکثر مانیتورها، کنتراست آن را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند. 

بهترین کنتراست: پنل‌های VA

روشنایی

ازآنجایی‌که روشنایی یک مانیتور تحت کنترل نور پس‌زمینه پشت لایه LCD  است، حداکثر روشنایی هیچ تأثیری روی صفحه‌نمایش نمی‌گذارد. همچنین نوع LCD استفاده شده نیز هیچ تأثیری روی حداکثر روشنایی صفحه‌نمایش ندارد.

اما تفاوت جزئی میان حداکثر روشنایی پنل‌های TN  با پنل‌های VA/IPS وجود دارد که به بیشتر به علت تفاوت شیوه ساخت شرکت‌ها است تا مشکلات تکنولوژی. مانیتورهای TN محبوبیت گذشته را ندارند. در نتیجه شرکت‌های تولیدکننده مانیتور TN توجه و تمرکز خود را تنها روی تولید مانیتورهای گیمینگ قوی گذاشته‌اند و از تمرکز زیاد روی مسئله روشنایی چشم‌پوشی کرده‌اند.  

ازاین‌رو، تقریباً تمام مانیتورهایی مرغوب و رده‌بالا موجود در بازار، از پنل‌های VA یا IPS استفاده می‌کنند. در نتیجه اگر به دنبال تصویری بسیار روشن برای تکنیکی چون HDR هستید، مانیتورهای VA و IPS انتخاب عاقلانه‌تری خواهند بود. 

بهترین روشنایی:  VA و  IPS

زوایای دید افقی

شکی نیست که در این بخش IPS بهترین کیفیت را ارائه می‌کند. تصویر در مانیتورهای IPS از زاویه غیرمستقیم افقی دقیق و بی‌نقص می‌ماند. نمایشگرهای VA  و TN  در زوایای افقی عملکرد بد و حتی ضعیفی دارند. هر دوی این مانیتورها در زوایای افقی کاهش روشنایی متوسطی دارند. دقت رنگ در مانیتورهای VA در تمام زوایا ثابت است اما مانیتورهای VA در زوایای افقی کاهش شدید دقت رنگ دارند. 

تولیدکنندگان پنل مانیتور، برای جبران این مشکلات پنل‌های منحنی را روانه بازار کردند. با کمک صفحه‌نمایش خمیده، زاویه دید نسبت به لبه صفحه کاهش پیدا می‌کند و اگر نزدیک مانیتور باشید می‌توانید تصویر نسبتاً یکنواختی مشاهد کنید. اکثر مانیتورهای VA منحنی هستند اما تعداد بسیار انگشت شماری از مانیتورهای TN از این راهکار بهره برده‌اند. 

بهترین زاویه دید افقی: IPS

زاویه دید عمودی

درست مانند زاویه دید افقی، IPS برنده میدان است. در پنل‌های IPS و TN زاویه دید عمودی بسیار شبیه به زاویه دید افقی است. اما پنل‌های TN در این زاویه حتی بدتر از زاویه افقی عمل می‌کنند. تصویر در پنل‌های TN در زاویه دید عمودی به‌سرعت تخریب می‌شود و رنگ‌ها معکوس می‌شوند و اصطلاح تصویر سایه می‌اندازد. در نتیجه این تخریب، عکسی با رنگ‌بندی معکوس ایجاد می‌شود که توجه و تمرکز مخاطب را از بین می‌برد.

 موقع خرید مانیتور TN توجه داشته باشید که این مانیتور حتماً باید در راستای سطح چشم قرار بگیرد پس باید ارتفاع مانیتور را به کمک تنظیم‌کننده ارتفاع در موقعیت عالی نسبت به میز و کاربر قرار دهید و یا یک‌پایه نصب برای آن تهیه کنید. توجه کنید که این مشکل در مانیتورهای پنل TN بزرگ، حتی با نصب در موقعیت کاملاً مناسب حل نمی‌شود و تصویر در لبه‌های مانیتور غیریکنواخت می‌شود. 

بهترین زاویه دید عمودی: IPS

یکنواختی رنگ خاکستری 

پنل‌های VA و IPS از نظر یکنواختی رنگ خاکستری تفاوت چندانی ندارند. علاوه بر این به‌ندرت ممکن است تا مانیتوری به مشکل یکنواختی رنگ بربخورد. حتی مانیتورهای متوسط رو پایین نیز خیلی دچار عدم یکنواختی می‌شوند. اما در صورت بروز مشکل، مانیتورهای TN اختلاف رنگ شدیدی پیدا می‌کنند. به‌طوری‌که همیشه، نیمه بالایی صفحه از نیمه پایینی آن تیره‌تر می‌شود. این مشکل در زوایای دید غیرمستقیم عمودی بیشتر به چشم می‌آید.

بهترین یکنواختی رنگ خاکستری: VA و  IPS

یکنواختی رنگ مشکی

مشکل یکنواختی رنگ مشکی، در همه مانیتورها وجود دارد. حتی بین مدل‌های مختلف هر یک از این سه پنل، هیچ پنلی عملکرد رضایت‌بخش ندارد و به‌ندرت ممکن است مانیتوری یکنواختی مشکی یکدستی داشته باشد. تقریباً تمام مانیتورها مقداری نور پس‌زمینه ابری دارند. پنل‌های IPS و TN به‌خاطر کنتراست پایین رنگ مشکی ضعیف‌تری به نمایش می‌گذارند و حتی ممکن است رنگ آبی به خود بگیرند. دراین جا پنل های VA تصاویر تیره (سیاه) را بهتر از پنل های دیگر نمایش می دهند این امر به دلیل طراحی پنل است و از این نظر می تواند گزینه مناسبی برای طراحان که کیفیت رنگ برای آن‌ها اهمیت زیادی دارد، باشد. این اتفاق بدلیل وجود پیکسل‌های عمودی است که در صورت عدم اعمال ولتاژ با چرخش 90 درجه ای نور را کامل مسدود می‌کند و این باعث ایجاد سیاهی کامل می‌شود.اما همان‌طور که در بخش کنتراست ذکر شد، مشکل یکنواختی رنگ مشکی به چشم نمی‌آید مگر اینکه کاربر در اتاق تاریک یا کم‌نور به مانیتور نگاه کند. به همین دلیل اگر مانیتور شما قرار نیست در محیطی تاریک قرار بگیرد، لازم نیست نگران یکنواختی رنگ مشکی باشید. 

بهترین یکنواختی رنگ مشکی: با ارفاق زیاد VA

محدوده رنگ SDR

در طول تاریخ، پنل‌های TN بدترین محدوده رنگ را به نمایش گذاشته‌اند. ازآنجایی‌که این پنل، مدل ارزان‌قیمت‌تری است، یا فقط از سیستم نمایش رنگ 6 بیتی پشتیبانی می‌کنند و یا با استفاده از تکنیک FRC، می‌کوشند به محاسبه تقریبی رنگ‌های 8 بیتی برسند.  اما اکثر نمایشگرهای باکیفیت امروزی، من‌جمله مدل‌های TN، حداقل 8 بیتی هستند و بسیاری از آنها به کمک تکنیک FRC تا 10 بیت را هم پشتیبانی می‌کنند. 

بهترین محدوده رنگ SDR: IPS

وسعت رنگ HDR

گرچه که پنل‌های TN کوشیدند تا جای خود را در طیف رنگی SDR  باز کنند اما هنوز در زمینه تکنولوژی HDR عقب هستند.  در نتیجه اگر به دنبال مانیتوری با وسعت رنگ HDR خوب هستید، اکیداً توصیه می‌کنیم از پنل‌های TN اجتناب کنید.

 در این زمینه پنل‌های VA و IPS تفاوت چندانی ندارند. تنها تفاوت آنها در پوشش فضای رنگی DCI P3 است. پنل‌های IPS 98% و پنل‌های VA 90% پوشش فضای رنگی DCI P3 دارند. به حدی که حتی با بهترین تلویزیون‌های موجود در بازار رقابت می‌کنند. تفاوت IPS و VA در این زمینه آن‌قدر چشمگیر نیست که بتواند به یک گزینه تأثیرگذار تبدیل شود. باید بدانید اکثر محتواها از کل فضای رنگی مانیتور استفاده نمی‌کنند و به ماکسیمم رنگی DCI P3 نمی‌رسند. 

بهترین وسعت رنگ HDR: IPS

کنترل حرکت

لزوماً برای کاربران نرخ کنترل حرکت به‌اندازه کیفیت تصویر قابل‌توجه نیست. اما تفاوتی در کنترل حرکت نمایشگرهای IPS، VA و TN وجود دارد. کنترل حرکت در مسئله گیمینگ تأثیر مستقیمی دارد و پنل‌های TN  از ابتدا تا به امروز بهترین کیفیت را ارائه کرده‌اند. این مسئله به دلیل نرخ تازه‌سازی بالا و زمان پاسخگویی سریع این مانیتورها است. از سوی دیگر، تولیدکنندگان برای پنل‌های VA  و IPS راهکارهایی برای بهبود کنترل حرکت پیدا کرده‌اند. در نتیجه نهایی کنترل حرکت در این سه پنل چندان چشمگیر نیست. 

زمان پاسخگویی و حداکثر نرخ تازه‌سازی

 در سال‌های اخیر فناوری پنل LCD به‌شدت تغییر کرده است و دیگر دوران انتظار طولانی برای زمان پاسخگویی مانیتور تقریباً دیگر وجود ندارد. سال‌ها، پنل‌های TN سریع‌ترین نرخ پاسخگویی را ارائه می‌کردند اما مدتی است که این وضع تغییر کرده است. نمایشگرهای جدید IPS نیز با نرخ تازه‌سازی بالا، تقریباً به همان سرعت رسیده‌اند.

پنل‌های VA  اما در این مسئله بد عمل می‌کنند. در مقایسه با مدل‌های مشابه TN و ISP، زمان پاسخگویی مانیتور کندتر است. این مسئله را می‌توان در صحنه‌های سیاه به‌راحتی مشاهده کرد. در صحنه‌های با حرکات سریع، تاریکی دنباله داری که به‌اصطلاح به آن لکه سیاه می‌گویند، ایجاد می‌شود. این پنل‌ها را میتوان با Refresh Ratio بالا نیز ساخت اما بدلیل پایین بودن زمان پاسخگویی گاهی در تصاویر سریع تاخیر پیدا کرده و دچار تارشدگی میشوند.

مسئله نرخ پاسخگویی مسئله‌ای شخصی است و نمی‌توان حدومرز مشخصی برای آن مشخص کرد. برخی از مانیتورها به کاربر اجازه شخصی‌سازی و کنترل اوردرایو برای تنظیم نرخ پاسخ‌گویی را می‌دهند. این مسئله در هر مانیتور با گذر زمان و انجام آزمایش‌های مختلف مشخص می‌شود.

بهترین نرخ پاسخ‌گویی: TN  و IPS

کدام پنل برای گیمینگ بهتر است؟ بهترین پنل مانیتور

اولین نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که شما به چه نوع بازی علاقه‌مندید؟ بعد از پاسخ به این سوال می‌توانید به راحتی پنل مورد نظر خود را انتخاب کنید. 

اگرنیاز دارید زمان پاسخدهی تصویر بالا باشد، در این صورت مانیتورهای پنل TN مناسب شما است. اما همانطور که گفته شد، این پنل ها نزخ تازه سازی و کیفیت رنگ پایینی دارند.

اگر علاقه‌مند به بازی‌های هستید که کیفیت رنگ در آنها اهمیت زییادی دارد باید به سراغ پنل های IPS بروید که کیفیت رنگ بی‌رقیبی دارند. اما از طرفی، اگر به بازی‌های ترسناک علاقه‌مندید، مسئله کنتراست به اندازه مسئله رنگ اهیمت پیدا میکند. در این صورت باید به سراغ پنل‌های VA بروید که کیفیت رنگ مطلوب را در کنار کنتراست بالا عرضه می‌کنند.

قیمت کدام پنل اقتصادی تر است؟

پنل‌های VA برای کاربردهای عمومی( بدلیل قیمت کمتر) مناسب هستند ولی برای مصارف تخصصی و حرفه ای گزینه مناسبی نیست. در مقایسه با مانیتورهای CRT تمام پنل های  LCD از پدیده تاخیر رنج میبرند.VA  برای از بین بردن تاخیر در پاسخدهی تلاش نمود اما نتوانست به اندازه پنل IPS در این زمینه موفق ظاهر شود. مسئله دیگر نورپردازی است که تاثیر بسزایی در کیفیت تصویر دارد. لذا بهتر است به جز مسئله قیمت، مسائل دیگر را هم در نظر داشته باشید.

نتیجه‌گیری

همان‌طور که تا به اینجای مقاله مشخص شد، هیچ پنلی بی‌نقص نیست و خوب و بد بودن پنل، به نیاز شما بستگی دارد. قبلاً تفاوت‌های چشمگیری میان انواع پنل‌ها وجود داشت اما با رشد و پیشرفت فناوری، این تفاوت‌ها دیگر چشمگیر نیستند. به جز مسئله زاویه دید و کنتراست، مانیتور های VA با نمایش عمیق‌تر رنگ مشکی، در فضاهای تاریک عملکرد بسیار خوبی دارند. اما اگر نور و تاریکی برای شما مسئله نیست باید تمرکز خود را روی سایر ویژگی‌های مانیتورها و به‌خصوص ویژگی‌های مخصوص خودتان بگذارید. در استفاده‌های اداری پنل‌های IPS معمولاً تجربه بهتری برای کاربر دارند و بهترین تجربه بازی مخصوص پنل‌ TN است. امروزه فناوری‌های VA و IPS به دنبال بهبود تجربه گیمیگ خود هستند و به‌زودی تفاوت پنل‌ها آن‌قدر جزئی خواهد بود که اصلاً نیازی نباشد خودتان را نگران این مسئله کنید. 

مانیتور پنل ‌های VA و IPS و TN یکی از محصولاتی که خط تولید شرکت پویش رایان داتیس تولید میکند. داتیس با محصولاتی متنوع در انواع مانیتورهای صنعتی، ویدئو وال، مانیتورهای تعاملی، مانیتورهای دسکتاپ و... آماده ارائه خدمات به مشتریان عزیز است.